ساختارِ ساختارها

author

  • شفیعی‌کدکنی, محمدرضا استاد دانشگاه تهران
Abstract:

بر اساس تأملات فرمالیست‌های روس و دانشمندانی چون لوی اشتروس در باب مفهوم ساخت و ویژگی‌های آن، هرگونه تغییر در درون یک ساخت، مجموعه عناصر سازنده آن ساخت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تحولات مربوط به ساختارِ ساختارهای هر دوره است. هرگاه ساختارِ ساختارها در اوج باشد، ساختارهای دیگر نمی‌توانند در انحطاط مطلق باشند و برعکس. وقتی از این دیدگاه به تاریخ فرهنگ ایران عصر اسلامی نگاه کنیم، حدود قرن چهارم عصری است که ساختار ساختارها در اوج است و بنابراین همه ساختارهای کوچک‌تر چون شعر، نثر، موسیقی، عرفان، طب و معماری نیز در جایگاه بلندی قرار دارند. آن‌چه فرهنگ ایرانی و ساختار کلان آن را در عصر فردوسی و بیرونی برجستگی ویژه بخشیده است، "آزادی خِرَد" است که در منازعات اشاعره و معتزله به چشم می‌آید. وقتی تفکر اشعری بر فرهنگ ایرانی حاکم شد، چراغ خِرَد به خاموشی گرایید و ساختار ساختارهایی که بر محور "یقین" استوار شده بود جای خود را به "حجیّت ظن" سپرد و گزاره‌های گمانی جای گزاره‌های منطقی را گرفتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ساختار ساختارها در اشعار ‌ناصرخسرو با تکیه بر وجه غالب

ساختار ساختارها در دیوان ناصرخسرو بر وجه غالب «خردگرایی» استوار است و تمام مایگان‌ها و ساختارهای کوچک و بزرگ در اشعار ناصرخسرو حول آن سامانمند می‌شوند یا از طریق تقابل با یکدیگر آن را تقویت می‌کنند و کارکرد اثبات مدّعای شاعر حول محور یقین (و نه حدس و ظن) می‌گردد. ساختار اندیشه‌ای دیوان ناصرخسرو (در ساحت سیاسی، مذهبی و ...) بر مبنای تقابل و تضاد با دستگاه حاکمۀ خلفای عباسی و سلجوقیان بنا نهاده شد...

full text

تأثیر ساختارها بر روی رودخانه قزل‌اوزن

رودخانه‌ها مهم‌ترین زمین‌منظرهای موجود در سطح زمین هستند که تجزیه آنها به عنوان یک ابزار با ارزش در بررسی‌های زمین‌ساختی مربوط به چند هزار سال تا دو میلیون سال گذشته شناخته شده است. رودخانه قزل‌اوزن به‌عنوان یکی از طولانی‌ترین سامانه‌های رودخانه‌ای در کشور به تغییرشکل‌های زمین‌ساختی به‌خوبی پاسخ داده است. با کشف و توصیف ناهنجاری‌های ژئومورفیک در طول رودخانه قزل‌اوزن و همخوانی آنها با ساختارها خ...

full text

امنیت سایبری در آمریکا، ساختارها و روندها

اگرچه آمریکا به عنوان توسعه دهنده اصلی فضای سایبری، کشوری پیشرو در این عرصه تلقی می شود. توسعه همه جانبه اینترنت و وابستگی بیش از حد زیرساخت های حساس امریکا به فناوری اطلاعات آن را در معرض انواع تهدیدات سایبری قرار داده است. شبکه بانکی و مالی تا خدمات عمومی، شبکه های مدنی و نظامی همگی به شبکه وابسته بوده  در صورت اختلال سایبری همگی آنها از کار می افتند. با بررسی رخدادهای سایبری از دوران کلینتون...

full text

جهان‌بینی اعتیاد، وادی اول؛ با تفکر، ساختارها آغاز می‌شود.

فعالیت‌های گروه‌های خودیار و سازمان‌های مردم‌نهاد، در سراسر دنیا، همواره جایگاه مهمی در مداخلات درمان اعتیاد داشته ‌است. کنگره‌ی 60 نیز همان‌طور ‌که در شماره‌های پیشین فصلنامه با آن آشنا شده‌اید، بیش از یک دهه است که در این مسیر فعالیت می‌کند. مثلث درمان اعتیاد در کنگره‌ی 60 بر سه اصل جسم، روان و جهان‌بینی استوار است. جهان‌بینی کنگره بر پایه‌ی آموزه‌های فرهنگی و سرشتی مردم ایران و تجارب نگارنده...

full text

خرد سیاسی در شاهنامه فردوسی مبانی و ساختارها

«خرد» را می‌توان مهم ترین مفهوم مطرح شده در شاهنامه فردوسی دانست. این مفهوم هنگامی که در عرصه اداره کشور و اعمال حکمرانان قرار می‌گیرد رنگ و بوی سیاسی می‌یابد و می‌توان از آن به عنوان «خرد سیاسی» تعبیر کرد. لازمه پرداختن به خرد سیاسی و جوانب و کارکردهای آن آگاهی از مبانی و ساختارهای آن است. این مبانی قابل استخراج از متون کهن ایران باستان که شاهنامه فردوسی تا حد زیادی متاثر از آنها می‌باشد، عبا...

full text

ساختارها، فرآیندها و عوامل مؤثر بر توسعه میان‌رشته‌اى‌ها

نزدیک به سه‌دهه است که جدال اندیشه‌اى بر سر مفهوم‌سازى، درک و کاربست آموزش یا مطالعات میان‌رشته‌اى، همچنان ادامه دارد. این جدال، که نتیجه کاستی‌هاى شناخت‌شناسى آموزش و مطالعات رشته‌اى در تبیین مسائل پیچیده هستى و جامعه بشرى است، همچنان نیازمند ژرفکاوی‌هاى بسیار است. با توجه به دیرینه کوتاهِ اندیشه‌پردازى در قلمرو آموزش و مطالعات میان‌رشته‌اى، روش‌شناسى مناسب در این مطالعه، تحلیل نظریه‌ها و اندیش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 65

pages  7- 14

publication date 2009-11

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023